Ik wilde al eerder op dit draadje reageren maar kwam er niet aan toe dus hier mijn "take" op prisicie bakjes.
TLDR; Er is een variabele om te controleren, het maakt je espresso niet beter, het is geen must maar wel een prettig middel.
Het is niet persé zo dat je betere resultaten gaat boeken met een precisie filterbakje. Sterker nog, de bakjes vragen vaak om een fijnere maling, betere verdeling en hebben een lage vergevingsgezindheid. Je kunt wel zeggen dat ze elke zwakte in je maler en barista techniek juist bloot leggen. Is dat iets slechts? Nee juist helemaal niet. Want iemand die net de stap maakt van een getuite naar een bodemloze filterdrager maakt precies hetzelfde mee, maar als je het eenmaal onder de knie hebt elimineer je een variabele.
De standaard filterbakjes die meegeleverd worden met een espressomachine zijn zeker niet onbruikbaar. Bij het ene merk zijn ze beter dan bij de andere fabrikant maar échte goeie bakjes zijn er maar weinig.
Sommige redenen daarvoor zijn duidelijker dan de andere. Gaatjes van ongelijke grootte, het patroon niet mooi recht of algeheel matige afwerking zijn de makkelijk te spotten afwijkingen. Ook hebben ze altijd een groef voor de retentieveer. Maar de grootste ergernis vind ik dat je eigenlijk niet weet voor hoe veel gram die verdomde filterbakjes nou eigenlijk gemaakt zijn.
Als je wel eens geprobeerd hebt om met het standaard dubbele bakje, waar bij een klassieke 14grbedoeld wordt een espresso te zetten. Dan heb je vast gezien dat je eigenlijk extreem fijn moet malen, zowat zo fijn als Turkse koffie en dat is bij heel veel espressoroasts helemaal niet wenselijk. Als je namelijk "gewoon" espresso maalt en voldoende headspace tussen de puck en het douchescherm laat zul je bij nawegen zien dat je zomaar 18 gram of zelfs meer in het bakje stopt voor een mooie extractie.
Heel veel mensen overdoseren hun standaard bakje en er is wat theorie over waarom dat dan niet hoort maar dan wordt het misschien wel een erg lang verhaal. Het lange verhaal kort is dat het bakje nu eenmaal gemaakt is voor een bepaalde hoeveelheid. De gaatjes, de grootje ervan en het patroon
kunnen er voor zorgen dat jij de beste extractie uit je koffie haalt. Daar zit veel onderzoekswerk in en de fabricage van zo'n uitdoktert filterbakje is échte pricisiewerk. Dit zie je terug in de prijs van zo'n precisie bakjes maar als je zo'n ding vastpakt en goed bekijkt zie je wel dat het ook echt vakwerk is.
Vakwerk hoeft daarentegen niet persé duur, zelf ben ik een grote fan van de 14gr high quality (EPHQ14) ridgelessbakjes van espressoparts.com. Meer daarover lees je hier:
https://www.espressoparts.com/espresso- ... ter-basket
Waarbij ik wel meteen moet toegeven, deze bakjes moet je als uitzondering op de andere precisie bakjes wél overdoseren. Dit bakje is (denk ik) door zijn ronde bodem erg vergevingsgezind de afwerking is zeer mooi en de prijs kwaliteit verhouding daardoor is super.
Dan terug naar de bakjes van VST en IMS. Deze bakjes bieden je een vast gegeven. Ze zijn gemaakt voor gramage X en je doseert ze dan ook maximaal met X+/-1gram. De bakjes bepalen dus je recept.
Nu weet ik van mijzelf dat ik twee soorten espresso lekker vindt. Voor lichte, moderne en fruitige koffies doseer ik hoog (18G) en hou ik de brewratio relatief kort.
Voor klassieke wat donkerder gebrande centrals waar we hier thuis zomaar een pondje van in de week wegwerken doseer ik laag (15gr) en hanteer ik brew ratios van bijna 1op3.
Waarom ik die koffies op die twee manieren benader is voor elke fanatiekeling hier op het forum hopelijk gesneden koek. Voor het eerste recept gebruik ik een 17Strada bakje (VST) welke ik +1 opdoseer.
Voor het tweede gebruikte ik voorheen een 15gr KvdW bakje (IMS) welke zoek raakte maar kortgeleden door FransG is vervangen door een 15gr ridgeless VST bakje. Frans via deze weg nogmaals bedankt hiervoor en mijn ervaring is dat de twee in gebruik elkaar niet of nauwelijks ontlopen.
Een laatste onderwerp om aan te snijden is misschien de retentieveer. Sommige mensen vullen hun bakje los van de filterdrager, je kunt dan het beste de veer uit je filterdrager verwijderen of een ridgeless bakje kiezen. Je hebt dan geen harde click bij het terugplaatsen van het bakje in de filterdrager welke afhankelijk van je machine vrij makkelijk kan zorgen voor channeling en andere ellende. Dan heb je nog het kamp van mensen die denken dat die 0,5mm uitsparing het tampen of de uitzetting van de puck in de weg zit. Ik denk persoonlijk dat die mensen dat vooral roepen om de aanschaf van hun dure tamper te rechtvaardigen of simpelweg omdat hun favoriete internetguru het stelt. Ik heb zelf nog nooit data gezien die het verschil in extractie aantoont.
Een positieve noot over het richeltje is zelfs dat het een beginnend barista nog kan helpen om aan een goede rechte tamp-beweging te werken. De verschillende problemen voortkomend uit een scheve tamp zijn immers overduidelijk en makkelijk te verbeteren.
Het is dus al met al wel heel fijn om met zulke precisie bakjes te werken, en dat is echt niet alleen maar omdat wij als koffienerd houden van meten, wegen en ander precisiewerk. Als je ooit je bakje kwijtraakt en in een diep dal terecht komt, kun je het bakje makkelijk vervangen door een (vrijwel) identiek exemplaar en hoef je jezelf niet helemaal opnieuw te ontplooien. Ook kun je makkelijker recepten uitwisselen met collega thuisbaristas als ze net zo'n zelfde bakje hebben als jij.
Dus kijk gewoon naar hoe jij typisch je espresso zet, hoeveel gram koffie gebruik je in de regel en hoe zet je je espresso. Het is ieder voor zich of je het z'n geld waard vindt, maar als je voor honderden vaak zelfs duizenden euro's aan espressomachine hebt staan mag €30-€40 voor een filterbakje niet de drempel zijn.
